İdeal Tansiyon Tansiyon, tüm atardamar sistemi içindeki kan basıncı olarak tanımlanır. Büyük tansiyon, kalbin kanı atardamar sistemine pompaladığında meydana gelen kan basıncıdır. Küçük tansiyon ise kalp gevşemeye başladığında meydana gelen kan basıncıdır. Kısaca anlatmak gerekirse, kalbin kasılması esnasında büyük tansiyon, gevşemesi esnasında ise küçük tansiyon meydana gelir. Tansiyon, gerilim ve basınç anlamına gelir. Atardamar sistemi içinde meydana gelen tansiyon, halk arasında bilinen tansiyondur. Bunun haricinde akciğer damarları içinde bir tansiyon mevcuttur. Buna "pulmoner tansiyon" adı verilir. Ayrıca toplardamar sistemi içinde bir tansiyon vardır. Buna da "venöz tansiyon" adı verilir. Bu makalede, halk arasında kısaca tansiyon adı verilen atardamar tansiyonu ele alınacaktır. İdeal Tansiyon Sınırları İdeal tansiyon, Dünya Sağlık Örgütü'nün normal tansiyon sınırları şeklinde belirlediği limitlere göre tanımlanır. Bu limitlere göre, 120/80 mmHg yani normal tansiyondur. Bu değer, tüm cinsiyetler, uluslar ve yaş grupları arasında ortalama normal tansiyon olarak kabul edilir. Büyük tansiyon 135 mmHg, küçük tansiyon ise 85 mmHg üzeri hipertansiyon olarak adlandırılır. Büyük tansiyon 120-135 mmHg arasında, küçük tansiyon ise 80-85 mmHg arasında ise pre-hipertansiyon olarak adlandırılır. Tansiyonun Bireysel Farklılıkları Tansiyon bireye göre farklılık gösterebilir. Her insanın tansiyonu bahsedilen ideal değerlerde olmayabilir. Bu veriler ortalama verilerdir. Örneğin, bazı kadınlar gençlik çağlarını 90/60 tansiyon ile geçirebilirler. İlerleyen yaşlarda bu kadınlar için 120/80 gibi çoğu zaman normal kabul edilen tansiyon, hipertansiyon olarak isimlendirilir. Bazı durumlarda, örneğin 80 yaş üzerindeki kişilerde damarların elastikiyetinde azalma meydana geldiği için sorunlar ortaya çıkabilir. Kalp, kanı damarlara gönderdiğinde, genç yaşta olan bireylerde elastik damarlar genişleme gösterdiği için çok basınç artışı meydana gelmez. Ancak 80 yaş üzerinde elastikiyet kaybolur ve damarlarda kireçlenme görülür. Bu sebeplerden dolayı, bu yaştakiler için 140-160 mmHg düzeyindeki büyük tansiyon normal kabul edilebilir. Hipertansiyonun Önemi Hipertansiyon, esas olarak yüksek kan basıncı anlamına gelir. Kan basıncı, kanı kalpten alıp dokulara taşıyan damarlarda meydana gelen basınçtır. Yaş, cinsiyet, ırk ve fiziksel durum kan basıncını etkiler. Yüksek kan basıncı, Türkiye'de yaklaşık olarak 10 milyondan fazla insanda bulunduğu tahmin edilirken, doktora gitmenin de en yaygın sebeplerinden biridir. Hipertansiyon hastalarının yaklaşık üçte birinin kan basıncı kontrol altına alınabilmektedir. Hipertansiyonun Erken Teşhisi
Hipertansiyon genellikle uzun yıllar sessiz kaldığı için, klinik teşhisi doğru kan basıncı ölçümü ile yapılır. Ancak bu ölçümde şu dört soruyu yanıtlamak önemlidir: Hastalık dikkatli bir şekilde sorgulanmalı, fiziki muayene yapılmalı ve laboratuvar değerlendirmeleri de dahil edilmelidir. Yalancı Tansiyon Örneğin, acele bir şekilde dik bir yokuş çıkılmasının ardından veya korku, heyecan içinde olan bir kişinin tansiyonu yüksek çıkacaktır. Bu büyük olasılıkla yalancı tansiyondur ve tedavi gerektirmez. Özetle, hipertansiyon teşhisi onaylanmadan önce kan basıncı ilk ölçümlerin ardından en az iki ayrı zamanda ölçülmelidir. Evde kan basıncı takibi ile ilgili bazı noktalar önemlidir. Evde kan basıncını ölçen aletler doğruluk derecesi açısından farklı olduğu için, bu aletler periyodik olarak cıvalı alet ile karşılaştırılmalıdır. |